فیل راست عاج اروپا
فیلها از بزرگترین پستانداران خشکی هستند و به عنوان "مهندسان اکوسیستم" شناخته میشوند، زیرا از طریق چرا، لگدمال کردن و حفر کردن، محیط اطراف خود را به طور پایدار تغییر میدهند. زمانی اروپا نیز یک فیل داشت: فیل راست عاج (Palaeoloxodon antiquus) که از حدود ۷۰۰ هزار سال پیش تا 40 هزار سال قبل در این قاره و برخی نقاط همجوار (مانند غرب ایران و آسیای غربی) زندگی میکرد. این گونه از چندین عصر یخبندان جان سالم به در برد تا اینکه در آخرین آنها به دلیل فشار شکار اضافی از سوی انسانهای اولیه منقرض شد. این موجود در طول حیات خود مستقیم به شکلدهی چشمانداز اروپا کمک کرد و فضاهای باز و جنگلهای روشن را حفظ نمود. بسیاری از گونههای گیاهی بومی هنوز هم با این شرایط سازگار هستند. پروفسور دکتر مانوئل اشتاینباوراز دانشگاه بایرویت آلمان توضیح میدهد: "نام آلمانی (فیل جنگلی) این حیوان از این فرض سرچشمه میگیرد که این گونه در درجه اول در مناطق جنگلی اروپا زندگی میکرده است. با این حال، شواهد فسیلی نشان میدهد که فیل راست عاج اغلب در زیستگاههای باز یا نیمهباز با پوشش گیاهی موزاییک مانند (تکه ای)، شبیه به فیلهای مدرن، ساکن بوده است." برای بازسازی شیوه زندگی فیلهای راست عاج و به ویژه زیستگاه واقعی آن - که به عنوان زیستگاه ادراکی شناخته میشود - تیم تحقیقاتی، متون علمی و پایگاههای داده دیرینهشناسی را برای یافتن فسیلهای این موجودات که میتوانند به عصرهای ایزوتوپی دریایی خاصی نسبت داده شوند، بررسی کردند. عصر های ایزوتوپ دریایی دورههایی در تاریخ زمین هستند که منعکسکننده تاریخ آب و هوا بوده و مراحل گرم و سرد را نشان میدهند. تیم تحقیقاتی بایرویت، فسیلهای یافتشده از سراسر اروپا را به مرحله گرم یا سرد نسبت داد و از مدلهای اقلیمی این دورهها برای بازسازی زیستگاه ادراکی فیلهای راست عاج استفاده کرد. مقایسه با دادههای اقلیمی مدرن نشان میدهد که فیلهای راست عاج هنوز اگر منقرض نشده بودند هنوز هم میتوانسند در اروپا زندگی کنند. آب و هوای امروزی اروپای غربی و مرکزی به ویژه مناسب آنها بود، به جز مناطق کوهستانی مانند آلپ و قفقاز.
Link: Franka Gaiser, Charlotte Müller, Paula Phan, Gregor Mathes, Manuel J. Steinbauer. Europe’s lost landscape sculptors: Today’s potential range of the extinct elephant Palaeoloxodon antiquus. Frontiers of Biogeography, 2025; 18 DOI: 10.21425/fob.18.135081
این وبلاگ تلاش دارد تازه ها و رویدادهای دیرین شناسی ایران و جهان را در اختیار علاقه مندان قرار دهد. مطالب جز در موارد بیان شده تالیف یا ترجمه مدیر وبلاگ، دکتر مجید میرزایی عطاآبادی، می باشد و استفاده از آنها با ذکر منبع بلامانع است. با تشکر از توجه شما!